woensdag 15 augustus 2018

Werkvormen in mijn klas

Hieronder een overzicht van de werkvormen die ik toepas in mijn klas. Ik leg elke werkvorm kort uit. Heb je nog vragen? Dan kan je deze in een comment hieronder stellen. Vanaf september wil ik met een ander bankensysteem werken. Dit leg ik in een latere post uit.

Hoekenwerk

Eén namiddag per week is er een keuzehoekenwerk. Op het keuzebord wordt aangegeven welke hoeken er zijn en met hoeveel kinderen ze in de hoek kunnen. Aan het begin van het hoekenwerk overloop ik kort de opdrachten per hoek. Er zijn maximaal 2 moet-hoeken (aangegeven met een rode magneet). De rest zijn mag- hoeken. De opdrachten zijn telkens heel speels en aangepast aan het thema waar we rond werken. Vaak zitten er leuke automatisatie of herhalingsopdrachten in. Ook nieuwe leerstof komt aan bod in een hoekje bij de juf (handig voor bijv. lessen MMR waarbij met materiaal gewerkt wordt).
Praktisch: kinderen plaatsen hun naamkaartje in de hoek waar ze werken. Zijn ze klaar met een moet- hoek, dan moeten ze dit aan mij komen zeggen en ik duid dit aan op de klaslijst aan het bord. Zo is er een overzicht wie al klaar is met de moet- hoekjes en wie nog niet.
Ik plaats het hoekenwerk zo in mijn uurrooster dat dit samenvalt met een moment waarop de zorgjuf er is. Zij geeft dan telkens 25 min pré-teaching aan bepaalde kinderen (meestal voor rekenen).


 

Dit is een foto van mijn keuzebord (pictogrammen met magneten op een kast), ter illustratie. Uiteraard zijn er tijdens het hoekenwerk niet zoveel hoeken open. Ik heb ze voor de foto even allemaal opgehangen zodat jullie kunnen zien welke hoeken ik allemaal heb. Enkel de hoeken die er die week zijn hangen op. 
De hoeken met een rode magneet zijn de moet- hoeken, de andere zijn mag- hoeken. Als voorbeeld heb ik bij twee hoeken een cijfer gehangen. Dit cijfer geeft aan hoeveel kinderen er in de hoek mogen. Normaal hangt er dus bij elke hoek een cijfer.
In de hoek ligt hetzelfde pictogram als op het keuzebord. Zo weten de kinderen goed bij welk pictogram ze hun naam moeten plaatsen (zeker wanneer ze nog niet kunnen lezen).


Doorschuifcaroussel

Eén lesuur per week is er een doorschuifcaroussel. Dit doe ik tijdens een uur dat de zorgjuf aanwezig is. Er zijn vijf hoeken (sommige jaren 4, hangt af van het aantal kinderen in de klas). De zorgjuf begeleidt een hoek en ik begeleid er één. Drie hoeken doen de kinderen zelfstandig. Elke hoek krijgt een kleur (een gekleurde bol). Dezelfde gekleurde bollen hangen ook op het bord in een volgorde (doorschuifvolgorde). Met de groepsverdeelpapieren geef ik aan wie in welke kleur groep begint (zie eerdere post met uitleg van de groepsverdeelpapieren). Wanneer ik met mijn belletje bel moeten de kinderen de hoek opruimen en een standbeeld worden. Bij het tweede belsignaal schuiven ze door naar de volgende hoek. Ik ben hier heel streng op. De eerste keren is dit volhouden, nadien loopt het een heel jaar super vlot. Ik zorg er steeds voor dat de groepen heterogeen zijn. Dit doe ik op basis van de toetsresultaten van taal en op vlak van werkhouding. Na elke kern wijzigen de groepen.
In sommige hoekjes moeten de kinderen allemaal samenwerken, in andere alleen en soms per twee. Wanneer ze per twee moeten werken, is dit telkens met het kindje wiens nummer naast de hunne staat op het groepsverdeelpapier. Zo zijn de duo's binnen de groep ook heterogeen. 
De opdrachten zijn zeer uiteenlopend en verschillen van week tot week. Alle vakken komen aan bod en het zijn meestal opdrachten waar een zelfcorrectie in verwerkt zit. (bijv. mini loco, klapkaarten voor schrijven, zelfgemaakte spelletjes voor rekenen, pocket loco, opdracht met de bee-bot, een spelletje om verder te automatiseren, tablets, partnerdictee met de letterdoos, lezen met fluistertelefoon of wiebeloogjes, ...). De hoekjes begeleid door een juf zijn ook zeer uiteenlopend. In het begin van het jaar begeleidt een juf vaak de woordendoos of het (begrijpend) lezen. Ook wordt er soms in een hoek nieuwe leerstof aangebracht (bijv. de brug, MMR met materiaal, klok, ...).



Leescircuit

Van de herfstvakantie tot de paasvakantie is er elke week een lesuur 'leescircuit'. Dit heb ik al zeer uitgebreid beschreven in een eerdere post (lees hier).
Ondertussen doe ik het al twee schooljaren niet meer 4 keer per week, maar 1 lesuur per week. Tijdens dit lesuur doorlopen de kinderen 2 hoeken. Op twee weken tijd hebben ze dus de 4 hoeken doorlopen.


Werken met de 'klokjes'

Beetje een grappige naam, maar zo noemen we dit. Deze werkvorm pas ik sinds afgelopen schooljaar toe. Mijn collega van het derde eerste leerjaar was tijdens het derde trimester verschillende weken afwezig. De kinderen van haar klas werden verdeeld over de twee andere eerste leerjaren. Omdat we bijna 30 kinderen in de klas hadden moesten we wat improviseren en uitproberen. Zo begonnen we te werken met de 'klokjes'. 

De kinderen krijgen een hele voormiddag de tijd om een aantal opdrachten te maken. We overlopen alles in de kring en op het bord staat alles visueel aangegeven. Op het digibord is een grote Time Timer klok afgebeeld. Deze werkvorm duurt twee keer een Timer klok van 60 min (speeltijd tussen).
Deze foto is een voorbeeld. De opdrachten en vakken kunnen per keer variëren.

De opdrachten met een rode magneet zijn moet- opdrachten. Onder het vak staat genoteerd welke pagina's/ oefeningen ze moeten maken en of de opdracht per twee moet of alleen. De tekening van de juf met het klokje ernaast geeft aan op welk moment (stand Timer klok op het digibord) ik instructie geef in de miniklas voor het vak. De kinderen kiezen dus zelf in welke volgorde ze de opdrachten maken en of ze al dan niet de instructie bij de juf willen volgen. Ook wordt er ingespeeld op de 'favoriete' leermanier van de leerlingen. Bij het voorbeeld op de foto bijvoorbeeld, de leerlingen hebben hier de keuze hoe ze de woorden van het woordpakket gaan inoefenen. Ze kunnen buiten op de speelplaats een estafette doen en de woorden met krijt op de grond schrijven of ze kunnen per twee in de klas rustig een partnerdictee doen of het woordpakket individueel oefenen op bingel.  Ze nemen dus hun eigen leerproces in handen. De enige vereiste is dat ze de moet-opdrachten klaar hebben binnen de afgesproken tijd.
Mijn collega en ik vonden het zeer fijn om zo te werken. Komend schooljaar willen we graag een voormiddag per week met de 'klokjes' werken. We zouden dit dan op hetzelfde moment doen zodat er aan het bord een foto van haar hangt voor bepaalde instructiemomenten en eentje van mij voor andere momenten. De kinderen moeten dan klasoverschrijdend naar een instructiemoment gaan (als ze die willen volgen).
We willen hierbij nog meer gaan inspelen op de favoriete leermanier van kinderen.

Zelfstandig werk

Uitvoerig beschreven in deze post.

Rekenen

Tijdens de rekenlessen werken we klasoverschrijdend met het vier sporen beleid (zie eerdere posts). Dit doen we voornamelijk voor de lessen getallen en bewerkingen. Meetkunde en Metend rekenen geven we in de eigen klas. Hiervoor werken we heel veel met materiaal en doe- opdrachten. Deze lessen gaan dus vaak door tijdens hoekenwerk, of doorschuifcaroussel of wanneer de zorg er is en we de klas in twee splitsen (binnen eigen lokaal) en dan omwisselen.
We steken ook enorm veel tijd in de automatisatie van de splitsingen en +/-. Telkens op een zeer speelse manier. Tijdens elke werkvorm die ik hierboven al vermeldde komt dit elke keer aan bod.

Taal

Voor taal geef ik een korte klassikale instructie (verhaal, structureerkaart,filmpje, letterbord, ...). Kinderen lezen per twee (heterogene duo's) in hun leesboek of veilig en vlot boekje en gaan dan aan de slag in hun werkboek (maan of zon) en sommige kinderen komen bij mij in de miniklas werken. Ringboekje, woordendoos, letterdoos, klapkaarten, letterzetter, woordzetter, ... zitten verwerkt in het zelfstandig werk (gedifferentieerd naar tempo en niveau) en komen ook in hoekenwerk en doorschuifcaroussel voor.

Tutorlezen

Vanaf de week na de kerstvakantie tot het einde van het schooljaar, komen de kinderen van het vierde leerjaar 1 lesuur per week met mijn klas lezen. De opdrachten variëren en ze kunnen zelf kiezen welke opdracht ze doen. Er is keuze uit: samen een boekje lezen uit de bibbox en de bijhorende oefeningen op bingel maken, een opdracht maken uit 'ik lees, ik doe' of samen een boekje van de bib of klasbib lezen.

VISIE

Doordat er een duidelijke structuur zit in het lessenrooster en de werkvormen telkens op dezelfde manier wekelijks terugkomen, is dit zowel voor mij als voor de kinderen heel duidelijk.
Ik werk graag met deze werkvormen omdat ik mijn creativiteit hierin kan loslaten (spelletjes verzinnen, speelse opdrachten en materialen maken, ...) en omdat ik het gevoel heb dat ik zo tegemoet kan komen aan de meeste noden van alle kinderen. Er is niet 1 perfecte werkvorm en daarom vind ik afwisseling belangrijk.
Ik ben er ook een grote voorstander van om de kinderen zelfstandig te leren werken en hen te begeleiden in het in handen nemen van hun eigen leerproces. Ook het leren samenwerken is voor mij een prioriteit. Allemaal heel belangrijk in het leven volgens mij.
Met deze werkvormen probeer ik hier zo veel mogelijk op in te spelen.

Een hele boterham en voor mij klinkt het allemaal logisch. Is er toch iets niet zo duidelijk of heb je nog bijkomende vragen? Shoot! ;)

dinsdag 14 augustus 2018

Keuzekaart vier sporen

Sinds december van het voorbije schooljaar werk ik voor rekenen met het vier sporen beleid in de klas (zie post). Samen met mijn collega van het andere eerste doen we dit klasoverschrijdend (voornamelijk voor de lessen bewerkingen en getallen). Zij nam de astronauten (zwakkere groep) en werkte veel langer op concreet niveau, ik nam de ufo's (middengroep) en monsters (sterke rekenaars)*.Wij kozen op basis van de toetsresultaten wie in welke groep zat. 
Het aankomende schooljaar willen we dit verder toepassen en hier verder in groeien. We willen de kinderen begeleiden zodat ze na een tijdje zelf kiezen in welk spoor ze werken voor een bepaalde les. 
Vorig jaar deden we die keuze soms in de eigen klas en dit liep eigenlijk vlot.Nu willen we dit klasoverschrijdend ook zo aanpakken. Praktisch brengt dit wel wat moeilijkheden en dus nadenk werk met zich mee. Onze klassen liggen niet naast elkaar dus deze lessen gaan door net na de speeltijd. De kinderen moeten wanneer de bel gaat dan al in de juiste rij gaan staan. Vorig jaar was dit dan voor een tijdje telkens dezelfde rij, nu zullen we hen voor de speeltijd het lesdoel moeten verduidelijken zodat ze zelf kunnen beslissen in welke rij ze gaan staan wanneer de bel gaat. Ook zullen we met een ander 'banksysteem' werken. Dit leg ik in een volgende post uit. In ieder geval zal er nu in elke bank een keuzekaart steken. Hierop kunnen de kinderen visueel aanduiden voor welk spoor ze kiezen. Net voor de speeltijd, zodat wij in het oog kunnen houden welke rekenboeken naar de andere klas moeten. En tijdens de les kunnen de kinderen ook aanduiden op welk spoor ze werken. Dit is handig wanneer je de ufo's en monsters samen in de klas hebt. 

De keuzekaart ziet er zo uit en is makkelijk om te maken. Gewoon twee sneetjes aanbrengen in het gekleurde vierkant en de kaart er in schuiven. 


* wij hebben geen kinderen in de klas die in het vierde spoor werken.

zaterdag 4 augustus 2018

Orde in de chaos

Soms is het zo druk tijdens het schooljaar en heb je zo veel aan je hoofd, dat je het gewoon niet meer 'ziet'. Om het voor mezelf tijdens die hele drukke weken wat makkelijker te maken (beetje orde scheppen in de chaos), maakte ik een soort 'to do' agenda. Gebaseerd op verschillende leerkrachtenplanners die ik zag. Ik koos er de onderdelen uit die ik nuttig vond en voila. Enkel tijdens drukke weken print ik deze af en vul ik hem in. 
Voor wie wil, je kan het blad hier downloaden.


Tip: ik print het bestand telkens 2 keer op 1 A4. Dan kan ik het makkelijk nieten tot een boekje.

woensdag 1 augustus 2018

Afscheidscadeau einde schooljaar

Ondertussen is het einde van het schooljaar al even geleden en is de vakantie al halfweg, maar toch wou ik het cadeautje dat ik dit jaar voor mijn kinderen maakte nog posten.
Ik heb er geen mooie foto's van gemaakt (vergeten), maar op de foto's die ik heb kan je het principe wel zien.

Met heel de school zijn we op 1 september 2017 het schooljaar ingevlogen als superhelden. Om in het thema te blijven maakte ik een mini superheld. Hiervoor gebruikte ik een glowstick en mini wiebeloogjes (beiden gekocht bij Action). De cape maakte ik van printpapier (Hema) en alles werd aan elkaar bevestigd met masking tape. Op de achterkant van de cape kleefde ik een tekstje (op foto nog niet geplakt, maar je ziet het tekstje op de foto eronder).



P.S. in de klas lazen de kinderen al regelmatig met 'grote' wiebeloogjes. Hun eigen wiebeloogjes als cadeau was dus extra leuk.